In 1948 werd 140 kilometer ten noorden van São Paulo een groot stuk land (fazenda) aangekocht voor de vestiging van Nederlandse emigranten. Er was niks, alleen enkele schamele hutjes, en alle grond moest nog worden ontgonnen. Op deze Fazenda Ribeirão is nu een bloeiende gemeenschap gevestigd met onmiskenbare Nederlandse elementen. Voordat die bloei tot stand kwam moesten de Nederlandse pioniers in de beginjaren een harde strijd leveren om het dagelijks bestaan. Veel pioniers zijn vertrokken naar bestemmingen elders in Brazilië of naar Nederland teruggekeerd.
Holambra is ontsproten aan de geest van Geert Heijmeijer, voormalig secretaris van de Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond (KNBTB), die in Brazilië op zoek ging naar een plek voor de boeren die in Nederland geen toekomstmogelijkheden meer zagen. In zijn ogen moest de nederzetting een modelkolonie worden, samengesteld uit “prachtmensen”, die samen de basis moesten vormen voor een op de christelijke beginselen gestoelde “nieuwe gemeenschap”. De idylle van Heijmeijer werd echter al snel verstoord door financiële moeilijkheden en interne spanningen. Met een nieuwe lening uit Nederland en de harde hand van oud-indischman Charles Hogenboom werd een reorganisatie doorgevoerd die Holambra uiteindelijk op de been hielp. Ondertussen waren veel boeren tegen zijn “schrikbewind” in opstand gekomen en naar elders vertrokken.
In dit boek wordt uit de doeken gedaan waarom Nederlandse emigranten naar Brazilië zijn vertrokken en wat zij in die beginjaren hebben meegemaakt. Hoewel Holambra werd opgezet als een particulier initiatief raakte de Nederlandse staat al snel betrokken bij deze Nederlandse gemeenschap in Brazilië. Deze betrokkenheid raakte direct het dagelijkse bestaan van de bewoners van de gemeenschap. Behalve de moeizame opbouwfase van de kolonie, met daarbij de vele interne conflicten, wordt in het boek ook aandacht besteed aan de vestigingen die zijn voortgekomen uit deze moeilijkheden. Het boek eindigt met de stichting van Holambra II in 1961, toen Holambra na 12 jaar de pioniersfase eindelijk achter zich kon laten.
Het boek van Mari Smits, De moeizame beginjaren van een stukje Nederland in Brazilië zal in de loop van 2015 verschijnen. Meer informatie via www.holambra.nl.
